Απόλλο 17: Η τελευταία επανδρωμένη διαστημική αποστολή των Αμερικανών στη Σελήνη

Η τελευταία επανδρωμένη διαστημική αποστολή των Αμερικανών στη Σελήνη, στο πλαίσιο του προγράμματος «Απόλλων» της NASA. Το διαστημόπλοιο «Απόλλων 17» εκτοξεύτηκε στις 7 Δεκεμβρίου του 1972 από το ακρωτήριο Κανάβεραλ και μετά από παραμονή στο διάστημα, που διάρκεσε 12 ημέρες, 13 ώρες, 51 λεπτά και 59 δευτερόλεπτα, προσθαλασσώθηκε στον Ειρηνικό Ωκεανό στις 19 Δεκεμβρίου του 1972.

Το πρόγραμμα «Απόλλων» ήταν αποτέλεσμα του ανταγωνισμού ΗΠΑ και Σοβιετικής Ένωσης για την κατάκτηση του διαστήματος στην περίοδο του «Ψυχρού Πολέμου». Τον Μάιο του 1961 ο αμερικανός πρόεδρος, Τζον Κένεντι, είχε ανακοινώσει ότι προτού τελειώσει η δεκαετία η χώρα του θα είχε στείλει ανθρώπους στη Σελήνη. Η δέσμευσή του αυτή έγινε πραγματικότητα στις 20 Ιουλίου του 1969, όταν οι αστροναύτες Άρμστρονγκ και Όλντριν πάτησαν το πόδι τους - πρώτοι αυτοί στην ιστορία της ανθρωπότητας- στον μοναδικό φυσικό δορυφόρο της Γης.

Τρία χρόνια μετά, το ενδιαφέρον για την εξερεύνηση της Σελήνης είχε ατονήσει, εξαιτίας και του Πολέμου στο Βιετνάμ, που αποσπούσε πολλούς χρηματικούς πόρους. Πάντως, την παραμονή της εκτόξευσης το πλήρωμα του «Απόλλων 17» ήταν καθ’ όλα έτοιμο για την τελευταία προς ώρας αποστολή στη Σελήνη. Το αποτελούσαν ο ιπτάμενος πιλότος του Πολεμικού Ναυτικού, πλοίαρχος Γιουτζίν Σέρναν (1934) ως διοικητής της αποστολής και κυβερνήτης της σεληνακάτου, ο ιπτάμενος πιλότος του Πολεμικού Ναυτικού, πλοίαρχος Ρόναλντ Έβανς τζούνιορ (1933-1990) ως κυβερνήτης του διαστημοπλοίου και ο γεωλόγος Χάρισον Σμιτ (1935) ο μόνος μη στρατιωτικός του πληρώματος και ο πρώτος επιστήμονας που πέταξε στο διάστημα. Μέχρι τότε, το σώμα των αστροναυτών συγκροτείτο μόνο από μάχιμους πιλότους της Αεροπορίας και του Ναυτικού και ήταν απαίτηση της επιστημονικής κοινότητας των ΗΠΑ να διευρυνθεί με τη συμμετοχή και επιστημόνων.

O Γιουτζίν Σέρναν με το διαστημικό όχημα

Αποστολή του «Απόλλων 17» ήταν να μελετήσει τη σεληνιακή κοιλάδα Taurus-Littrow, στο νοτιοανατολικό άκρο της Θάλασσας της Γαλήνης, που παρουσίαζε εξαιρετικό γεωλογικό ενδιαφέρον, επειδή υπήρχαν ενδείξεις για προγενέστερη ηφαιστειακή δράση. Το διαστημόπλοιο μετέφερε και ένα πειραματικό βαρυτόμετρο (μετράει την επιτάχυνση γήινης βαρύτητας) για να διαπιστωθεί πως συμπεριφέρεται το όργανο αυτό στις συνθήκες της Σελήνης.
Η εκτόξευση του «Απόλλων 17» έγινε με τον πύραυλο «Κρόνος 5» μισή ώρα μετά τα μεσάνυχτα της 7ης Δεκεμβρίου από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλώριδας και ήταν μία ακόμη πρωτιά για τη διαστημική αυτή αποστολή, καθώς ήταν η πρώτη νυχτερινή εκτόξευση του προγράμματος «Απόλλων». Παρά το προχωρημένο της ώρας, 500.000 άνθρωποι βρέθηκαν στο Διαστημικό Κέντρο «Τζον Κένεντι» για να παρακολουθήσουν την εκτόξευση.

Όλα κύλησαν ομαλά μέχρι το μεσημέρι της 10ης Δεκεμβρίου, οπότε το διαστημόπλοιο τέθηκε σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη. Αμέσως ξεκίνησαν οι διαδικασίες για την αποκόλληση της σεληνακάτου και την προσελήνωσή της, η οποία επιτεύχθηκε στις 14:55 της 11ης Δεκεμβρίου. Στη σεληνάκατο επέβαιναν ο Σέρναν και ο Σμιτ, οι οποίοι τέσσερεις ώρες αργότερα έκαναν τον πρώτο τους σεληνιακό τους περίπατο και μάλιστα είχαν και το πρώτης τους μικροατυχία. Το φτερό μιας από τις ρόδες του διαστημικού οχήματος αποκολλήθηκε και χρειάστηκε η εφευρετικότητα του Σέρναν να το επανασυναρμολογήσει με κολλητική ταινία.

Κατά τη διάρκεια της τριήμερης παραμονής τους στη Σελήνη, που κύλησε χωρίς άλλα σημαντικά απρόοπτα, οι Σέρναν και Σμιτ εκτέλεσαν σειρά πειραμάτων και μάζεψαν 110 κιλά σεληνιακών πετρωμάτων, τα οποία έφεραν πίσω στη Γη. Συνολικά εργάστηκαν γύρω στις 22 ώρες στο ύπαιθρο της Σελήνης, δηλαδή κάτι παραπάνω από επτά ώρες ημερησίως.
Η διαδικασία της αποσελήνωσής τους ξεκίνησε το απόγευμα της 14ης Δεκεμβρίου και μετά την προσκόλλησή τους στο διαστημόπλοιο τις πρώτες πρωινές ώρες της 15ης Δεκεμβρίου ξεκίνησε το ταξίδι της επιστροφής στην Γη, που συνοδεύτηκε και από τον διαστημικό περίπατο του Έβανς, που διάρκεσε 67 λεπτά (17 Δεκεμβρίου). Στις 14:25 της 19ης Δεκεμβρίου του 1972, ο θαλαμίσκος του «Απόλλων 17» με το τριμελές πλήρωμά του προσθαλασσώθηκε με επιτυχία στον Ειρηνικό Ωκεανό και οι Σέρναν, Έβανς και Σμιτ περισυνελέγησαν σώοι και αβλαβείς από ελικόπτερο του αμερικανικού πολεμικού πλοίου «USS Ticonderoga». Η τελευταία προς ώρας επανδρωμένη αποστολή του ανθρώπου στη Σελήνη είχε λάβει τέλος.