Βρέθηκε η πηγή των μυστηριωδών ραδιοκυμάτων από το διάστημα

Του Κώστα Δεληγιάννη
Την προέλευση των μυστηριωδών ραδιοκυμάτων, που παρέμενε άγνωστη για τους επιστήμονες εδώ και περίπου μία δεκαετία, κατάφερε να ταυτοποιήσει μία διεθνής ερευνητική ομάδα στην οποία συμμετείχαν επιστήμονες από το αμερικανικό Πανεπιστήμιο Κορνέλ.
Πιο συγκεκριμένα, οι ερευνητές ανακάλυψαν πως η πηγή των «γρήγορων εκλάμψεων ραδιοκυμάτων» (Fast Radio Bursts-FRB), όπως ονομάζονται αυτά τα σήματα, είναι ένας μικρός γαλαξίας σε απόσταση 3 δισ. ετών φωτός από τη Γη.

Οι πρώτες γρήγορες εκλάμψεις ραδιοκυμάτων καταγράφηκαν το 2007, ενώ η αρχική εκτίμηση ήταν πως προέρχονται από κάποια περιοχή του Γαλαξία μας ή από τους πλησιέστερους «γείτονές» του. Ωστόσο, σύμφωνα με τη μελέτη των ερευνητών, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature, η πηγή τους βρίσκεται σε μία κοσμική δομή στην περιοχή του αστερισμού Ηνίοχου, με μάζα μόλις 1% της μάζας του Γαλαξία μας.
«Οι εκλάμψεις θα πρέπει να μεταφέρουν τεράστια ποσά ενέργειας, αφού μπορούν να γίνουν αντιληπτές από απόσταση 3 δισ. ετών φωτός», σημειώνει ο ερευνητής του Κορνέλ Σάμι Τσάτερζι στην ιστοσελίδα του αμερικανικού ιδρύματος.

GEMINI OBSERVATORY/AURA/NSF/NRC

Από το 2007 και τον πρώτο εντοπισμό τους, οι επιστήμονες προσπαθούσαν να διαλευκάνουν την πηγή προέλευσης των σημάτων, όπως και την αιτία εκπομπής τους. Σύμφωνα με επιστήμονες του πανεπιστημίου McGill, που επίσης συμμετείχαν στην έρευνα,  ο λόγος ήταν πως τα ραδιοτηλεσκόπια που κατέγραψαν τα κύματα δεν ήταν τόσο εξελιγμένα ώστε να εντοπίσουν την προέλευσή τους. Το 2012, επιστήμονες από το Κορνέλ βρήκαν πως ένα σήμα επαναλαμβανόταν περιοδικά. Έτσι, «σαρώνοντας» το διάστημα, μπόρεσαν να βρουν την πηγή του.
Καθώς τώρα διαλευκάνθηκε η προέλευσή τους, το επόμενο βήμα είναι να βρεθεί ο μηχανισμός που τα προκαλεί. Στη λίστα των πιθανών σεναρίων, πάντως, βρίσκεται πολύ χαμηλά η εκπομπή τους από κάποιο εξωγήινο πολιτισμό.
«Πιστεύουμε πως πρόκειται για κάποιο μάγναστρο (magnetar στα αγγλικά), δηλαδή έναν “νεογέννητο” αστέρα νετρονίων με ισχυρό μαγνητικό πεδίο, ο οποίος περιβάλλεται από τα υπολείμματα ενός σουπερνόβα», λέει ο Τσάτερζι.
Τα σήματα είναι επίσης πιθανό να προκαλούνται από μία μαύρη τρύπα, που βρίσκεται στο κέντρο του μικρού γαλαξία. Τότε, οι ραδιοπαλμοί θα προκαλούνται καθώς σωματίδια καταλήγουν στο εσωτερικό της με τεράστια ταχύτητα.
πηγη